Özgül Öğrenme Güçlüğü

Özgül Öğrenme Güçlüğü:

Disleksi, nörogelişimsel bir bozukluk olarak kabul edilir. Özgül öğrenme güçlüğü (ÖÖG),

bireylerin belirli akademik becerilerde, özellikle okuma, yazma veya matematik gibi

alanlarda, beklenen düzeyde öğrenme ve performans gösterememesi durumudur. Aile

tarafından fark edilmese dahi okul hayatına başlayan çocuğun öğretmeni tarafından fark

edilmesi ve ailenin bilgilendirilmesi muhtemel bir süreç ile başlayabilmektedir. Bu durum,

genel zeka seviyesinin altında yer almayabilir; yanı zeka açısından kısıtlayıcı bir durum

ortada olmamasına rağmen bireylerin potansiyellerini tam anlamıyla kullanılamamasına yol

açar. ÖÖG, genellikle çocukluk döneminde özellikle çocuğun akademik süreci başladıktan

kısa bir süre sonra fark edilir ve hayat boyu etkili olabilir.

Özgül Öğrenme Güçlüğünün Türleri

ÖÖG, yaygın olarak okuma alanında görüldüğü insanlar tarafından düşünülse de farklı

alanlarda da kendini gösterebilir. En yaygın türleri şunlardır:

1. Disleksi

Disleksi, okuma becerisinde güçlük çekme ve bunun sonucu olarak öğrenmenin kısıtlanması

durumudur. Bazı bireyler harflerin veya kelimelerin "sallanması" gibi görsel sorunlar

yaşadıklarını düşünebilir. Ancak, disleksi esasen dil işleme ile ilgilidir ve görsel algıdan

kaynaklanmaz. Disleksi yaşayan bireyler, kelimeleri doğru bir şekilde tanımada, okuma

hızında ve anlama becerilerinde zorluk yaşayabilirler. Bu durum, sesleri ayırt etme ve kelime

dağarcığını kullanmada sıkıntılarla kendini gösterir. Disleksi, bireylerin okuma sırasında

belirli harfleri veya kelimeleri algılamada zorluk çekmelerine neden olabilir. En yaygın olarak

karşılaşılan harfler ve durumlar şunlardır: Bireyler "b" ve "d" harflerini ters okuyabilirler.

Benzer şekilde, "p" ve "q" harfleri de sıklıkla birbirine karıştırılabilir. ‘’m’’ ve ‘’n’’ bazı

bireyler için okuma sırasında sorun yaratabilir, özellikle yazılı metinlerde. "S" ve "z" harfleri,

ses benzerliği nedeniyle yanlış algılanabilir.

 Harflerin Sırası

Bireyler kelimelerdeki harflerin sırasını atlayabilir veya değiştirebilir. Örneğin, "tavşan"

kelimesi "tavşan" yerine "taşvan" şeklinde okunabilir.

 Harflerin Atlanması

Kelimeler okurken harf atlamak yaygın bir durumdur. Örneğin, "araba" kelimesi "ara"

şeklinde okunabilir.

 Kelime Ters Çevirme

Bireyler bazen kelimeleri ters çevirebilirler; "yıldız" kelimesi "zıdıl" olarak okunabilir.

Disleksi, bireyden bireye farklılık gösterir, bu yüzden herkes aynı harflerde veya kelimelerde

sorun yaşamayabilir. Ancak yukarıda belirtilen harfler, disleksi yaşayan birçok bireyde yaygın

olarak görülen zorluklardandır.

2. Disgrafi

Disgrafi, yazma becerisindeki güçlükleri ifade eder. Disgrafi yaşayan bireyler, harfleri

yazmada zorlanabilir, el yazıları düzensiz olabilir veya yazılı ifadelerde düşüncelerini

düzenlemede güçlük çekebilirler.

Disgrafi yaşayan bireylerde aşağıdaki belirtiler sıklıkla görülebilir:

 Düzensiz El Yazısı: Harfler ve kelimeler arasında düzensizlik, farklı boyutlar ve

biçimler.

 Yazım Hataları: Kelimelerin yanlış yazılması veya harflerin atlanması.

 Yavaş Yazma: Yazma sürecinin normalden daha uzun sürmesi.

 Düşünceleri Düzenlemede Zorluk: Yazılı ifadelerde düşüncelerin mantıklı bir

şekilde düzenlenememesi.

 Motor Beceri Problemleri: Kalemi tutma veya yazma hareketlerinde zorlu

3. Diskalkuli

Diskalkuli, matematik becerilerinde yaşanan zorlukları tanımlar. Bu durum, sayıların

anlaşılması, matematiksel işlemlerin yapılması ve problem çözme becerilerinde güçlüklerle

kendini gösterebilir.

Diskalkuli yaşayan bireylerde aşağıdaki belirtiler sıklıkla görülebilir:

 Sayıları Tanımada Zorluk: Sayıları doğru bir şekilde tanımada veya yazmada

güçlük.

 Matematiksel İşlemlerde Hata: Toplama, çıkarma, çarpma ve bölme gibi temel

işlemlerde sık sık hata yapma.

 Zaman Yönetiminde Zorluk: Saat okuma veya takvim kullanmada güçlük.

 Matematiksel Kavramları Anlamada Sorun: Kavramları ve terimleri

kavrayamama, örneğin, "büyüktür" veya "küçüktür" gibi.

 Dikkat ve Konsantrasyon Sorunları: Matematiksel problemler üzerinde

odaklanmada zorluk.

Nedenler

Erken çocukluk döneminde yaşanan çevresel faktörler, disleksinin gelişiminde rol

oynayabilir. Örneğin, yetersiz eğitim kaynakları, düşük sosyoekonomik koşullar veya dil

gelişiminde gecikmeler gibi faktörler, disleksi riskini artırabilir. Özgül öğrenme güçlüğünün

kesin nedenleri tam olarak anlaşılamamış olsa da, genetik ve çevresel faktörlerin bir

kombinasyonu olduğu düşünülmektedir. Özellikle, aile geçmişi ve bireyin beyin yapısı

üzerindeki farklılıklar önemli rol oynayabilir.

Destek Yöntemleri

Özgül öğrenme güçlüğü ile başa çıkmak için çeşitli destek yöntemleri bulunmaktadır:

1. Bireysel Eğitim Planları (BEP)

BEP, bireyin ihtiyaçlarına özel olarak hazırlanmış eğitim programlarıdır. Öğretmenler, bu

planlar aracılığıyla bireyin güçlü yönlerini kullanarak öğrenme süreçlerini destekleyebilir. Her

öğrencinin ihtiyaçları farklı olduğu için BEP, bireysel özelliklere ve hedeflere göre

düzenlenmelidir.

2. Özel Eğitim Destekleri

Özel eğitim, özgül öğrenme güçlüğü yaşayan birey açısından en önemli noktalardan biridir.

Özel eğitim öğretmenleri, öğrenme güçlüğü çeken bireylerin gelişimlerini desteklemek için

bireysel veya grup eğitimi sağlayabilirler.

3. Teknoloji Kullanımı

Öğrenme süreçlerini destekleyen çeşitli yazılımlar ve uygulamalar, bireylerin yaşam

kalitelerini arttırmaya bireylerin okuma, yazma ve matematik becerilerini geliştirmelerine

yardımcı olabilir.

4. Aile Desteği

Ailelerin, çocuklarının öğrenme güçlüklerini anlamaları ve onlara destek olmaları önemlidir.

Aileler özel eğitimdeki eğitmenler ile sürekli irtibat ve işbirliği içerisinde süreci yönetmeleri

gerekmektedir. Evde sağlanacak yapılandırılmış öğrenme ortamları, çocukların öğrenme

süreçlerini olumlu etkileyebilir.

Özgül öğrenme güçlüğü, akademik başarı açısından oldukça zorlayıcı olabilmektedir.

Ancak, uygun destek ve stratejilerle bu güçlüklerin üstesinden gelmek mümkündür. ÖÖG’yi

anlamak ve kabul etmek, onunla yaşamayı öğrenerek yola istikrarlı bir şekilde devam etmek,

bireylerin potansiyellerini gerçekleştirmeleri için atılacak en önemli adımlardır. Eğitimcilerin,

ailelerin ve toplumun birlikte hareket etmesi, bireylerin hayatlarını daha başarılı ve daha az

zorlanarak sürdürmeleri konusunda oldukça destekleyici olacaktır.